We współczesnej muzyce rozrywkowej – zdominowanej przez popularną formę piosenki, kompozytorem nazywana jest osoba, która tworzy… melodię.
Rytmikę, harmonikę czy metrum dla melodii stworzonej przez tak rozumianego kompozytora tworzy ktoś inny – aranżer. Dlatego można odnieść silne wrażenie, że niekiedy dla samego ostatecznego kształtu i brzmienia utworu osoba aranżera ma większe znaczenie, niż osoba kompozytora (kompozytora melodii).
Aranżer zmienia, układa, przekształca, rozpisuje utwór pierwotnie napisany na przykład na głos i fortepian, na inny, wybrany przez siebie skład – na przykład orkiestrę kameralną. Robiąc to musi wziąć pod uwagę między innymi skalę poszczególnych instrumentów czy głosów, ich barwę. W odniesieniu do muzyki rozrywkowej, popularnej aranżer to osoba, która opracowuje stworzoną przez kompozytora melodię piosenki pod względem rytmicznym, harmonicznym, itd., czyli niejako, w dużym uproszczeniu – „uzupełnia” melodię o pozostałe elementy dzieła muzycznego. Nadaje jej kształt, charakter.
W muzyce jazzowej aranżacja ma jeszcze inne znaczenie. Charakteryzuje się wydzieleniem wybranego przebiegu melodycznego lub melodyczno-harmonicznego, i poddawaniem wybranego przebiegu różnym twórczym przekształceniom. Również „na bieżąco” – w trakcie wykonywania utworu, na przykład poprzez solową improwizację.
Słowo kompozytor określa przede wszystkim osobę o nie tak częstej, jakby się wydawało z punktu widzenia muzyki popularnej, umiejętności komponowania pełnych struktur, utworów muzycznych. Nie wyłącznie wydzielonego fragmentu, spośród elementów utworu muzycznego. Choć tę umiejętność również posiada. Komponowanie to intencjonalne konstruowanie muzycznego utworu, z uwzględnieniem współdziałania wszystkich elementów dzieła muzycznego. Zawierające konkretną fakturę, konstrukcję, formę (przełamanie czy odchodzenie od konkretnej formy muzycznej także wiąże się z posiadaniem świadomości jej istnienia). Przypadkowo, spontanicznie powstałe, stworzone dźwięki mogą być inspiracją. Zdarza się także, że umiejętnością komponowania i aranżowania – w każdym rozumieniu tych słów, może pochwalić się jedna, ta sama osoba.
Opracowanie definicji – na podstawie:
Jerzy Habela – Słowniczek Muzyczny, Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA 2015
Liliana Zganiacz-Mazur – Słowniczek Muzyczny, Wydawnictwo Muzyczne CONTRA 2004
